Vervolgcursus kunstgeschiedenis

Najaar 2026, 6 lessen

Euro 110,-

Cursusdata (verschijnen begin 2026)

  1. Maandag x september '26: Van Magisch Realisme tot CoBrA
  2. Maandag x oktober '26: Van popart naar op-art 
  3. Maandag x oktober '26: Neo-expressionisme (deel 1)
  4. Maandag x november '26: Neo-expressionisme (deel 2)
  5. Maandag x november '26: Nederlandse hedendaagse schilders en fotografen
  6. Maandag x november '26: Kunstroof, roofkunst en vervalsingen

Cursusinhoud

De vervolgcursus gaat door waar de basiscursus ophoudt, namelijk de periode na de Tweede Wereldoorlog. In deze vervolgcursus kijken we dus vooral naar de hedendaagse kunst, maar we gaan in de eerste les even terug naar het begin van de twintigste eeuw om een opmaat te hebben. 

 

  • De cursus bekijkt de Westerse kunstgeschiedenis van na de Tweede Wereldoorlog tot heden
  • De cursus gaat uit van beelden en het verhaal erbij
  •  De cursus is gericht op ‘plezier’ tijdens de lessen
  • De cursus is te volgen als je de basiscursus niet gedaan hebt (al blijft dat wel aanbevolen)

De cursus bestaat uit zes lessen. Elke les duurt twee en een half uur. Tijdens elke les is er een pauze waarin koffie of thee gedronken kan worden. Na afloop van elke les krijg je een uitgewerkte tekst van hetgeen verteld is. Bij afloop van de vervolgcursus heb je dus ook de uitwerking van de lessen, zodat je alles nog een keer kunt nalezen. Je hoeft zodoende ook geen boeken aan te schaffen voor de cursus. Maar als je eventueel wel meer over een onderwerp zou willen lezen, geef ik op deze website een lijst met boeken voor verdieping.

 

In de cursusmap van de cursus hedendaagse kunst zijn er vijf hoofdstukken beschreven en op deze website wordt ook gesproken van vijf ‘lessen’. Maar om het tempo iets omlaag te schroeven tijdens de les is ervoor gekozen om de stof van de eerste vier hoofdstukken te verdelen over vijf avonden en de laatste les - over kunstroof, vervalsingen en kunsthandel - wel op één avond te doen. Zo hebben we meer tijd per onderwerp en is het tempo ietsje lager dan in de basiscursus.

 

Als voorkennis hoef je alleen je interesse mee te nemen in kunst en kunstgeschiedenis. De cursus is gericht op jong en oud. Er wordt soms gerefereerd aan de basiscursus en het is aanbevolen eerst de basiscursus te volgen, maar het is zonder meer ook mogelijk direct zonder voorkennis deel te nemen aan deze vervolgcursus. Het is bedoeld voor mensen die meer willen weten van Karel Appel. Of van Escher. Of Le Corbusier. Of Andy Warhol. Of Jeff Koons. Of Lucian Freud. Of Anton Corbijn. Of voor mensen die willen weten wat CoBrA of Pop Art is. 

Aan het einde van elke les is er weer - als je wilt - een aantal meerkeuzevragen om je nieuwe kennis te testen. Dit is bedoeld om je te laten zien dat je echt iets geleerd hebt. Je kunt opeens vragen beantwoorden waar je eerder geen flauw idee van had! Als je liever geen test wilt doen, dan is dat ook prima. Het gaat erom dat jij je goed voelt bij wat we doen.

De inhoud van de cursus richt zich op beeldende kunst en architectuur (tekeningen, schilderijen, beeldhouwkunst en architectuur) en dus niet op de literatuur-, muziek- of theatergeschiedenis. We moeten ons beperken om het begrijpelijk te houden.

Ik vind het leuk om over kunst te vertellen en geef deze cursus wederom zonder winstoogmerk. Alleen de kosten voor de locatie, de koffie en de reproductie worden gedekt. Tevens richt ik me op Nijmegen en de Betuwse regio, dus op een lokaal publiek. 

 

Ik heb zelf altijd een voorliefde gehad voor de klassieke kunst en kunstgeschiedenis en de oude meesters. Toen ik schreef aan deze vervolgcursus ben ik steeds meer de hedendaagse kunst gaan waarderen en begrijpen. Het is soms geen kunst om “mooi” te vinden, maar kunst die je aanzet om iets ervan te vinden. Werken van hedendaagse kunstenaars leveren op veilingen vaak meer op dan werk van de oude meesters. Smaken verschillen en veranderen in de tijd. Maar de verhalen die achter de kunstenaars en de werken zitten maken ook deze periode voor mij geweldig om over te vertellen. Ook de laatste les die over kunstroof en list en bedrog gaat, is vol interessante verhalen. Het is weer een hele leuke serie lessen geworden.

Beschrijving van de zes lessen:

Les 1: Van Magisch Realisme tot CoBrA

We gaan in deze vervolgcursus in op de kunstgeschiedenis na de tweede wereldoorlog. Dat heet ‘hedendaagse’ kunst. Alles vanaf 1880 tot de tweede wereldoorlog heet ‘moderne’ kunst. Hedendaags komt dus na modern. In de eerste les van de vervolgcursus beginnen we bij Carel Willink en het magisch realisme. Vervolgens staan we stil bij de tekeningen van Escher. Daarna bekijken we de Nederlandse expressionisten Kees van Dongen en Jan Sluijters. We gaan op bezoek bij De Ploeg in Groningen en gaan naar Bergen aan Zee voor een ontmoeting met Leo Gestel. We gaan via Piet Ouborg naar de CoBrA beweging met Karel Appel en Corneille. Terug naar het kind. We sluiten af met het abstract expressionisme en het boeiende leven van Jackson Pollock, Willem de Kooning en Mark Rothko. Het experiment als doel. Een boeiend begin van de cursus.

Lees meer »

Les 2: Van popart naar op-art

In de tweede les van de vervolgcursus behandelen we de jaren ’60 tot heden. We beginnen met Frank Stella die netjes binnen de lijntjes kleurt. Vervolgens bekijken we de vreemde collages van Robert Rauschenberg. We staan wat langer stil bij popart en Andy Warhol, Roy Lichtenstein en David Hockney. Dan gaan we naar de Europese variant van popart kijken, met vreemde figuren als Yves Klein die alleen in blauw schildert en Nikki de Saint Phalle die op haar kunstwerken schiet. Via Christo en zijn ingepakte gebouwen belanden we bij de optische kunst van Vasarely en Bridget Riley. We kijken naar de Italiaanse arte povera van Pistoletto en gaan naar de New Yorkse metro en de graffitikunst van Keith Haring en Banksy. Na de popart komt de neo-popart met Jeff Koons en Takashi Murakami en we sluiten of met de knotsgekke kunstenaars Damien Hirst en Tracey Emin van de Young British Artist. Een hele reis van pakkende kunstwerken.

Lees meer »

Les 3: Neo-expressionisme

De derde les van de vervolgcursus staat in het teken van beeldhouwkunst, architectuur en fotografie. Maar we kijken ook naar de beroemde neo-expressionisten als Lucian Freud en Francis Bacon. Ook Nederlandse schilders zoals de Nieuwe Wilden komen aan bod. We beginnen bij Henry Moore en zijn abstracte beelden met een gat erin. Vervolgens laten we ons verrassen door Anish Kapoor. Via Kees Verkade en de boeiende werken van Ai Weiwei komen we bij architecten als Le Corbusier, I.M. Pei, Rem Koolhaas en Frank Gehry. Naast de verhalen achter de schilders Lucian Freud en Francis Bacon staan we stil bij de boodschap van Anselm Kiefer. De Nederlandse kunstenaars René Daniëls, Peter Klashorst en Marlene Dumas completeren de avond.  

Lees meer »

Les 4: neo-expressionisten (deel 2)

Deze avond is het tweede deel over architectuur en neo-expressionisten. Voor de beschrijving, zie de vorige les...

In deze les komen Henri Moore, Barbara Hepworth, Patricia kaersenhout, Le Corbusier, I.M. Pei, Francine Houben, Frank Gehry, Hundertwasser, en de Nieuwe Wilden naar voren...

Lees meer »

Les 5: Nederlandse Schilders en fotografen

In deze les blijven we dicht bij huis. Ook in Nederland is er veel te vertellen over onze kunstenaars en hun werk. We hebben nog steeds wereldberoemde kunstenaars in ons land. We beginnen in de wondere wereld van Anton Heyboer. Vervolgens gaan we via Marte Röling naar Ans Markus. Ik laat jullie de pakkende werken van Jan Worst zien. En de prachtige stilte in de schilderijen van Henk Helmantel. We gaan naar fotografen en beginnen met Margriet Smulders om vervolgens door te gaan naar de wereldberoemde fotografen Rineke Dijkstra en Desiree Dolron. Maar we kijken ook naar mannelijke fotografen zoals Erwin Olaf en Anton Corbijn. We bekijken conceptuele kunst met Jan Dibbets, laten ons verrassen door Job Koelewijn en Ted Noten, kijken naar de creaties van Amie Dicke en Bart Hess en kijken naar ontwerpers als Hella Jongerius en Maarten Baas. We sluiten af met hedendaagse schilders als Giovanni Dalessi, Michael Raedecker, Rob Scholte en Charlotte Molenkamp. 

Lees meer »

Les 6: Roofkunst, list en bedrog

Oorlog en kunst gaan niet goed samen. Misdaad en kunst passen echter uitstekend bij elkaar. Kunstwerken worden al eeuwenlang gestolen, vervalst en met misleiding verkocht. Dat heeft ertoe geleid dat veel kunstwerken die je op een veiling kunt kopen, of in een museum ziet, niet de echte werken zijn maar vervalsingen. In dit hoofdstuk kijken we naar dit verschijnsel.  Waar moet je op letten? Met welke kunstgrepen word je misleid? We kijken naar het verhaal van beroemde vervalsers als Otto Wacker, Han van Meegeren en Geert Jan Jansen. We kijken naar ‘verbeterd’ werk en regelrechte pastiches. Welke beroemde schilderijen zijn wel eens uit het museum gestolen? Wat gebeurde er met de kunstverzamelingen van rijke joden zoals Jacques Goudstikker in de Tweede Wereldoorlog? En hoe werkt het op een veiling? Deze vragen gaan we in deze les behandelen. 

Lees meer »

Download hier een tekstvoorbeeld uit de cursusmap

Download hier een ander tekstvoorbeeld uit de cursusmap

Download hier de tijdlijnen uit de cursusmap

Download hier een tekstvoorbeeld uit de cursusmap

Download hier de testvragen van elk hoofdstuk (om alvast te oefenen)...

Download hier de podcasts van de eerste vijf lessen...